Aklımıza gelen her şeyi, istediğimiz tarzda resimlere dönüştürebilen yapay zekalar; husus el, ayak çizimi olduğunda epey değişik sonuçlar ortaya koyuyor. Kimi vakit insanlara fazladan parmaklar ekliyor, kimi vakit ise eksik bırakıyor ve hatta parmaklar, olması gerektiği yerde olmuyor.
Eğer siz de benim üzere; görsel sanatlar konusunda eğitim almış ve bu mevzuda uzman bir insansanız yapay zekanın bu başarısızlığının sebeplerini iddia ediyor olabilirsiniz. Fakat yeniden de teknolojinin bu kadar geliştiği dünyamızda bu, hepimiz için şaşırtan bir durum.
Hatta yapay zekayı toplumsal medyanın lisanına düşürecek kadar…
“El çizmeyi de asla öğrenmezsen yapay zeka seni kopyalayamaz ve elleri gerçek yapamaz.”
“Beklenti: Yapay zeka sanatı her şeyi çizebilir!
Gerçek: El çizerken yapay zeka sanatı.”
“El çiziminde berbat olmak: Ben ve yapay zeka”
Yapay zeka programları tarafından çizilen el ve ayaklara bir bakalım. Hakikaten abartıldığı kadar makûs mü?
Leonardo.Ai’ın çizdiği eller:
Leonardo.Ai tarafından resmedilen ayaklar:
Dall-E’nin çizdiği eller:
Yapay zeka, seni anlıyoruz zira el ve ayak çizmek konusunda tek zorlanan sen değilsin.
Daha evvel bir insan çizmeyi denediyseniz yüksek ihtimalle el ve ayak çizerken hayli zorlanmışsınızdır. Çünkü bir fotoğraf kursuna gittiğinizde bile (eğer daha evvel bu mevzuda bir eğitiminiz yoksa) ilk etapta el ve ayakları sadece bir silüet olarak çizmeniz istenir. Çizimi ayrıntılandırmak ve her şeyiyle hakikat bir halde kağıda dökmek için ise öncelikle insan anatomisini anlamak, açı ve ölçü bilmek, oran-orantı bilgisine sahip olmak gerekir.
Böylelikle modelin bedeninde gördüğünüz girinti, çıkıntıların hangi kas yahut kemikten kaynaklandığını anlayabilir ve daha yanlışsız bir fotoğraf çizebilirsiniz. Fakat iş el ve ayak çizmeye geldiğinde sadece yapay zeka değil; biz beşerler da zorlanabiliyoruz.
Bunun sebebi; el ve ayakların, insan bedeninin çok küçük bir kısmını kaplıyor olmasına karşın (parmaklar gibi) hareketli ve oldukça ayrıntılı kısımlara sahip olması.
İnsan bedeninin çok küçük bir alanını kaplayan ve hayli fazla ayrıntıya sahip bu uzuvları çizmek hiç de kolay değil. Çünkü el ve ayakların başka ayrı iskelet ve kas sistemini bilmeniz, insan bedenine orantılamanız gerekir. Her insanın el ve ayak büyüklüğünün, parmak uzunluğunun birbirinden farklı olması da bir öteki baş karıştırıcı husus… Durum bu türlü olunca da ne kadar çok parmak varsa, yazdığımız metni dakikalar içinde resme dönüştüren yapay zeka programlarının başı da bir o kadar karışıyor.
Elbette yapay zeka, insan beyni gibi nesneleri hakikat bir biçimde tamamlayamıyor yahut hayal edemiyor. Bu da önceden “Bir elin 5 parmağı olur” diye öğrenmiş olsa bile birden fazla elin olduğu görsellerde parmakların eksik yahut fazla olmasına ya da gerçek yerde olmamasına sebep oluyor.
İnsan beyni ise gördüğü objeleri gerçek bir biçimde tamamlayabiliyor. Örneğin Yüzüklerin Efendisi evrenindeki Uruk-hai ırkını Midjourney’e çizdirdiğimiz (yukarıdaki) görsele birinci baktığınızda fazlalık parmakları fark etmemiş olabilirsiniz. Yapay zeka tarafından oluşturulan görsellerdeki kusurları birden fazla vakit fark etmememizin sebebi de beynimizin bize oynadığı bu küçük oyun.Tıpkı küçükken izlediğimiz çizgi sinemalardaki karakterlerin 3 yahut 4 parmaklı olduğunu, yaşımız ilerledikçe fark etmemiz üzere.
Portre konusunda ise el ve ayak çizimleri kadar başarısız değil.
Bir kuru baş çizip, üzerine binlerce farklı portre oturtabilirsiniz zira kafatasımızın boyutları değişse de istisnalar haricinde halinde çok büyük bir değişiklik olmaz. Göz çukurları, burun çıkıntısı ve ağız kısmı çoklukla daima tıpkı yerdedir.
Üstelik başımızda yer alan iskelet sistemi, parmaklarımıza kıyasla daha az hareketli ve daha az ayrıntılıdır. Haliyle gözlerimizin, burnumuzun yahut ağzımızın nerede durması gerektiği de çok daha varsayım edilebilirdir.
Bir de el ve ayak anatomisine bakalım.
Ellerimizde (baş parmaklar hariç) her parmak için 3 farklı boğum bulunuyor. Bir eli çizmek için her kıvrımın, girinti ve çıkıntının anatomik olarak hakikat yerleştirilmesi gerekiyor.
Yani el ve ayaklarımızdaki bu sayısız detay, kas ve iskelet sistemimiz yapay zekaya epeyce karmaşık geliyor. Üstelik biraz evvel de bahsettiğimiz üzere hepimizin el, ayağı birbirinden farklı.
Bu sebeple el ve ayak çizmek için işin içine biraz da yaratıcılık katmak gerekiyor.
Yapay zeka programları genel olarak öğrenmeye bağlı olarak çalışır. Dataları işleyip tahlil edebilir ancak işin içine yaratıcılık girdiğinde başarılı sonuçlar veremez.
Yapay zekadan sırf bir el çizmesini istediğinizde başarılı olma ihtimali artar ancak iki insanın el ele tutuşması gibi daha karmaşık desenlerde eldeki tüm parmakların boyutunu ve duruşunu yaratıcı bir halde tamamlayamaz. Yani yapay zeka size evvelden var olan bir şeyi verebilir lakin kâfi ki ondan yaratıcı olmasını istemeyin.
Bir öteki yapay zeka programı ChatGPT’ye “Neden yapay zeka programları el ve ayak çizimi konusunda bu kadar makûs?” diye sorduk ve neden bir sanatçı üzere el çizemediklerini şu halde açıkladı:
Peki yapay zekalar bir gün el ve ayak çiziminde başarılı olabilir mi?
Midjourney A Ulusal Futbol Grubu çizimi.
Tek başına bir el çizmek çok sıkıntı değil lakin bunu bir bütünün içine oturtmak ve ayrıntıları hakikat bir biçimde aktarmak epeyce sıkıntı. Yapay zekadan çizmesini istediğiniz metinde ne kadar çok el, ayak ve parmak ve parmak varsa; başı da bir o kadar karışacaktır. Bu sebeple girdiğimiz “prompt”larda el ve ayaklara dair daha ayrıntılı bilgiler vererek başarılı bir çizimler yapmaları konusunda yardımcı olabiliriz.
Yapay zeka teknolojisinin gelişmesiyle günün birinde yanılgısız çizimler ortaya koymaları elbette mümkün. Lakin estetik anlayışa sahip, yaratıcı çizimler yapabilmesi pek de mümkün değil. Çünkü yalnızca öğrenmeye bağlı programlar olduklarını unutmamak gerekiyor. Programlanmış olmalarına karşın her vakit “doğru” hareket etmediklerini de esasen biliyoruz.