Apple, iPhone dizaynını yıllar içinde pek çok defa değiştirdi. Evet, Apple’daki tasarım değişiklikleri Samsung, Huawei üzere rakiplerine kıyasla çok daha seyrek ve minimal formda gerçekleşti lakin sadık iPhone kullanıcılarının büyük bir kısmı, mevcut tasarımı zati beğendikleri ve büyük bir değişiklik kullanım alışkanlıklarını değiştirebileceği için dizaynda küçük değişiklikler olmasının daha yeterli olduğunu savundu. Tahminen de Apple’a laf söyletmek istemediler bilemiyoruz tabii…
Apple, gerçekte dizayna küçük dokunuşlar yapsa da her iPhone lansmanından evvel uçuk kaçık iPhone konseptleri gördük. Gerçi iPhone 6’dan bu yana Apple’ın tasarım konusunda daha da muhafazakarlaşması ile konsept dizaynların sayısı önemli halde azaldı. Bugünlerde Apple’dan beklenen en büyük tasarım değişikliği, FaceID’nin ekranın altına alınması ve Android telefonlarda olduğu üzere nokta delikli bir ekranla karşımıza çıkması. Yıllar yıllar evvel ise çok daha yenilikçi dizaynlar görmeyi hayal ediyorduk ki viral olan konseptlerden birinin içimizde ukde kaldığını söylemek yanlış olmaz.
Bir periyot hepimizi heyecanlandıran konsept iPhone şu haldeydi:
Yaşınız gereğince büyükse ve teknolojiye ucundan kıyısan biraz merakınız varsa üstteki iPhone konseptini en az bir defa görmüşsünüzdür. iPhone 5 dizaynının “edge” yani kavisli ekran ile buluştuğu bu konsept, o yıllarda pek çok kişinin hayallerini süslüyordu. Fakat hepinizin bildiği üzere Apple hiçbir vakit bu türlü bir iPhone piyasaya sürmedi. Tamam da Apple, çabucak herkesin “Çıksa da alsak!” dediği bir tasarımı neden hiçbir vakit tercih etmedi? Bunun 3 temel nedeni bulunuyor:
- Ar-Ge
- Maliyet
- Kullanıcı deneyimi
Bu dizayna sahip bir iPhone üretmek, bugün bile neredeyse imkansız
Samsung’un birinci kavisli ekrana sahip telefonu olan Galaxy Note Edge, günümüzden 10 yıl evvel tanıtıldı. Samsung, Galaxy S24 Ultra’ya kadar 9 yıl boyunca azalarak da olsa kavisli ekranlar kullanmaya devam etti. Lakin üstteki görselde de görebileceğiniz üzere Samsung, çok daha geniş açılı ve minimal kavislere sahip ekranlar kullanıyordu. Kaldı ki Samsung da ekranlardaki kavis ölçüsünü her modelde biraz daha azalttı.
Paylaşılan konseptte ise dar açılı bir kavisli ekran görüyoruz. Günümüzde katlanabilir akıllı telefonların ekranları dahi bu kadar dar açıyla katlanamıyorlar. Münasebetiyle 8-10 yıl evvel böylesine bir kavisli ekran üretmek muhtemelen imkansızdı. Mümkün olsa bile son derece kapsamlı bir ar-ge çalışmasına gereksinim duyuyordu ki bu, muhtemelen Apple’ın fazladan milyarlarca dolar harcaması gerekeceği manasına geliyor. Bu gerçek de bizi ikinci hususa taşıyor.
Böyle bir iPhone’un fiyatı, “normal” iPhone’lardan çok daha yüksek olurdu
Pek çok kişi, yeni bir akıllı telefon bakarken birinci olarak kamera, depolama alanı, işlemci üzere özelliklerine odaklansa da akıllı telefonların en kıymetli kesimleri ekranlarıdır. Yani halihazırda satışta olan düz ekranlı iPhone’ların fiyatını dahi en çok etkileyen öge ekran özellikleri. OLED panel kullanması, yüksek yenileme suratları sunması üzere ayrıntılar, iPhone fiyatlarını üste çekiyor.
Tahmin edebileceğiniz üzere kavisli ekranlar, standart ekranlardan çok daha değerli. Üstelik daha evvel üretilmemiş düzeyde dar kavisli bir ekran, kestirim edebileceğiniz üzere çok çok daha kıymetli olacaktı. Apple, bu maliyet farkını ya kâr marjını kısıp fiyatlara asgarî formda yansıtacak ya da 8-10 yıl evvel bugünkü iPhone’larda bile kıymetli bir iPhone ile karşı karşıya kalacaktık. Varsayım edebileceğiniz üzere bu, ticari açıdan hiç de mantıklı bir atılım olmazdı.
Böyle bir iPhone hiçbir vakit üretilmedi, zira neden üretilsin ki?
Konsepti dikkatlice incelediğinizde ahize ve TouchID kısmında son derece geniş çerçeveler olduğunu görebiliyorsunuz. Bu son derece olağan zira o yıllarda uçtan uca ekranlı telefonlar şimdi piyasaya sürülmemişti. Pekala durum böyleyken Apple’ın tasarım çalışmalarını kalın çerçevelerden kurtulmaya mı yoksa kavisli ekran geliştirmeye mi odaklaması daha mantıklı bir seçim olurdu?
Bi’ durup düşünelim. Kullandığınız telefonun yanında bir ekran bulunması size nasıl bir yarar sağlardı? Bu ekranda toplumsal medyada gezinemezsiniz, mesajlaşamazsınız, görüntü izleyemezsiniz, kamerayı kullanamazsınız, oyun oynayamazsınız… O halde bu ekran ne işe yarayacak? Muhtemelen fizikî tuşlar yerine sanal düğmeler sunacak. Alışılmış bu durumda sesi açıp kapamak için bile yanlışsız yere dokunduğunuzdan emin olmanız için telefonu yan çevirmeniz gerekecek. Yani kullanıcı tecrübesi güzelleşeceğine gerilemiş olacak.
Apple, çoğumuza nazaran mantıklı olanı seçerek odağını ekran/gövde oranını artırmaya çevirdi ve iPhone 7’nin kalın çerçeveli hantal dizaynından iPhone X’un geniş ekranına geçiş yaptık. Daha geniş ekranın kullanıcı tecrübesini ne kadar güzelleştirdiğini düşündüğümüzde en azından bu içeriğimize bahis olan konsept iPhone’daki üzere ultra kavisli bir ekranın pek de gerekli olmadığına ikna oluyoruz. Samsung da buna ikna olmuş olacak ki Galaxy S24 Ultra ile birlikte kavisli ekranlara büsbütün veda etti.