Her devir yapay zeka kavramı hayli yanlış anlaşıldı. Bunun sebebi ise beklentilerin epey yüksek olması. Şu an günümüzde insanlar “yapay zeka yazılımcılar dahil olmak üzere birçok insanı işsiz bırakacak”, “insanlığın sonu yakında yapay zeka yüzünden gelecek” biçiminde yorumlarda bulunuyor.
Haydi periyot dönem ortaya atılan yapay zeka uygulamalarını inceleyelim ve bu sorunun yanıtına ulaşalım. Yazılım eğitimleri veren biri olarak fikirlerim şu formda:
1950-1980 ortasında sembolik yapay zeka vardı. Yapay zeka altın çağını bu periyotta yaşadı.
İlk yapay zeka uygulamalarından bir tanesi elbet herkesin oynadığı satranç oyunudur. O periyotta bilgisayar üzerinden bilgisayara karşı satranç oynanması ve bilgisayarın size karşı atakta bulunması yapay zeka olarak isimlendirildi.
Ancak, bu durum daha sonradan anlaşıldı ki bilgisayarın size karşı satranç oynaması yapay zeka değildir. Sebebi ise epey anlaşılır. Oyunu oluşturanlar, aslında her bir sorunu ve hamleyi işlevlerle kodlamıştı. Her bir oyun hamlesinin yazılım lisanıyla kodlanması yapay zeka değildir.
1980-2000 ortası sembolik yapay zekanın anlaşılması yüzünden herkesin hevesi kırıldı. Bu devir de çok fazla yapay zeka mevzularına yoğunlaşılmadı.
Bu devir de insanların umudunu ve hevesini yitirmesi sebebiyle yapay zeka kış çağını yaşadı diyebiliriz. Çalışmalara ve geliştirmelere bu periyotta pek rastlanılmadı.
Ancak 1950-1980 devrinde tanınan olması ve 80’lerden sonra sinema kesiminin gelişmesiyle birlikte kimi tanınan sinemalar çekildi. Terminatör sineması de bunlardan birisidir.
Günümüzü incelediğimizde durum epey farklı. 2000’den sonrası geliştirilen projeler hem huzursuz etti hem de endişelendirdi.
Günümüze baktığımızda yapay zekanın alt alanları olan makine öğrenmesi ve derin öğrenme kavramları her geçen gün geliştirildi. Bu da otonom sözünü ilgi odağı yaptı. Pekala nedir bu “otonom” sözü?
Otonom sözcüğü, insanın düşünsel faaliyetlerini elektronik sistemlere uygulayabilmesi olarak tanımlanabilir. Günümümüzde yapılan kimi atılımlar;
- Neredeyse insan düzeyinde imaj sınıflama,
- Neredeyse insan düzeyinde ses tanıma,
- Neredeyse insan düzeyinde görüntüdeki sesleri metne yazma ve
- Neredeyse insan seviyesinde sorulan sorulara yanıt verme de üst noktalar ulaşıldı.
Yapay zeka yazılımcılar dahil birçok meslek kümesini işsiz bırakabilir fakat yakın vakitte mümkün değil.
Her ne kadar yapay zeka neredeyse insan düzeyinde misyonlar yapabilse de şu anda yaptıkları hala insan seviyesinde değildir. Örneğin ChatGPT, yapay zekanın pekiştirmeli öğrenme konusundan yararlanıyor. Şu anki yaptığına bakacak olursak, aslında insan davranışından esinleniyor.
Bu sebeple, kullandığımız yapılara dikkat edelim. “Gibi” edatı emsal durumları ve “esinlenmek” fiili ise bir şeyden ötürü çağrışımda bulunmak olarak açıklanabilir. Benzemek ve esinlenmek şu an için yapay zekanın temel konusu. Yani, şu anda geliştirilen yapay zeka sistemleri insan beyninden daha zeki değildir.
Ünlü derin öğrenme kütüphanesi yaratıcısı olan François Chollet, “Özellikle insan düzeyine yakın zekadan konuşulmaya başlanması çok da ciddiye alınmamalıdır.” diyor. Bilmenizi isterim ki bahsettiğimiz bu kişi, birçok yapay zeka modellerinin oluşmasına katkı sağlamış ve modelleri geliştirmiştir.
Yapay zeka modelleri insan beyni üzere çalışmıyor. Bu durumu tersleyen bilimsel ispatlar da yok.
Yapay zekanın insan düzeyine yakın vazifeleri yapabilmesi, insan beyni üzere çalıştığı manasına gelmemelidir. Yapılan incelemelerde bununla alakalı bir bilimsel delil yoktur.
İçiniz rahat olsun. Hala dünya üzerindeki en zeki varlık insandır. Şayet bir insan kendisini ne kadar geliştirirse, geliştirdiği bahiste da o kadar tecrübeli olur ve iş bulma potansiyeli epey yüksektir. Bilmenizi isterim ki yapay zeka modellerinin temellerini atanlar insandır.
OpenAI firmasının sunduğu yeni ve ileri düzey GPT-4 yapay zeka modeli belli alanlara yönelik.
Hepimiz ChatGPT’yi kullandığımızda epeyce etkilendik ve huzursuz olduk. OpenAI’da anlamış olacak ki daha gelişmiş ve ücretli sürüm olan GPT-4’ü piyasaya çıkarttı.
Şüphesiz GPT-4 modeli evvelki modellerden daha yeterli. Fakat, GPT-4’ün oluşturulma maksadı de muhakkak bir alana yönelik. Bilhassa odaklanılan alanlar ise müzik besteleme, metin düzenleme, sinema senaryosu yazma, akademik makale oluşturma, kodlama ve kullanıcının yazı tarzını öğrenme. Örneğin GPT-4 modeliyle yazıştınız. Belirli bir yazışmadan sonra sizin yazı tarzınızı öğrenecek ve sizin stilinizle size geri yanıt verecek. Şaşırtan değil mi? Bizce de o denli.
Yapay zeka modellerini geliştirenler, hala yapay zekanın beşerden daha güzel olacağını düşünmüyor. Ayrıyeten, yazılım öğrenmek de saçma değil.
Artık sorumuzun yanıtına odaklanalım. Yazılım öğrenmek şu an ve sonraki 50 yıl için asla gereksiz ve saçma değildir. Bu da yapay zeka modellerini oluşturan mühendisler tarafından açıkça belirtiliyor.
Şunu da bilmekte yarar var. Yapay zeka modelleri, özellikle ChatGPT üzere uygulamalar hem çökebilir hem güvenlik zafiyeti verebilir hem de yüksek güç tüketirler.
Bir yapay zeka sisteminin yazılım ve öteki alanları yok edebilmesi için, öncelikle insandan zeki olmasından daha çok şirketlere kar ettirmesi gerekir. Bugün insan ile kıyaslanan sistemler bir stadyum büyüklüğünde sunuculardan oluşuyor ve buna karşın çok fazla kusur yapıp, çok fazla güç tüketiyorlar. GPT-3.5 sürümünü kullandığınız da bir kod projesinde ortalama 35-40 yanılgı yapar iken, GPT-4 de bu kusur sayısı 5-15 aralığında. Yakın vakitte da GPT-5 modelinin geleceği konuşuluyor.
Her yazılım geliştiricisi, şayet kendini yeni sistem ve teknolojilere adapte etmezse işsiz kalmaya mahkumdur.
Yazılım geliştiricisinin en büyük problemi bölümün sürekli kendini geliştiriyor olması. Bugün ChatGPT ve GPT-4 var. Yakın vakitte GPT-5 çıkacak ve yeni yapay zeka modelleri de daima artacak.
Eğer bir yazılımcı kendisini daima bir formda geliştirmez ise gelişen teknolojiye ayak uyduramaz ve işsiz kalma problemiyle karşı karşıya kalır. Bir yazılım eğitmeni olarak tavsiyem, kendinizi daima geliştirin.